دندان قروچه (که به آن بروکسیسم نیز می گویند) نوعی عمل غیر ارادی است اغلب با استرس یا اضطراب مرتبط است. اکثر مردم احتمالاً هر از چند گاهی این عمل را انجام می دهند که معمولاً آسیبی نمی زند.
اما زمانی که دندان قروچه به طور منظم اتفاق می افتد، دندان ها آسیب می بینند و سایر عوارض سلامت دهان و دندان می توانند ایجاد شوند.
حدود نیمی از جمعیت هر از گاهی این عمل را انجام می دهند. و جالب است بدانید که این عمل فقط مخصوص خواب نیست و برخی در افراد در بیداری نیز این کار را انجام می دهند.

علائم شایع دندان قروچه

برخی از مهم ترین علائم و نشانه های ساییدن دندان عبارتند از:

• سردرد
• درد فک
• گوش درد
• دندان درد، به ویژه بلافاصله پس از بیدار شدن از خواب
• درد و یا سفتی صورت و شقیقه ها درست بعد از بیدار شدن
• درد یا سفتی در فک هنگام جویدن، به ویژه در هنگام صبحانه
• فشار دادن فک هنگام عصبانیت، اضطراب یا تمرکز
• دندان های حساس به دما
• مینای دندان ترک خورده یا خرد شده
• فرورفتگی دندان روی زبان
• بافت برجسته در داخل گونه ناشی از گاز گرفتن
• دندان های شل

علل دندان قروچه

علل فشردن فک به طور کامل شناخته نشده است، اما احتمالاً عوامل متعددی را شامل می شود. این عوامل عبارت است از:

استرس و اضطراب:

جای تعجب نیست که وقتی استرس دارید یا مضطرب هستید، ممکن است فک خود را بفشارید و هنگام خواب این عمل را انجام دهید. در واقع، تحقیقات نشان می‌دهد که ۷۰ درصد از افراد در اثر استرس، دندان‌های خود را به هم می‌سایند و برخی از داروهای کاهش‌دهنده اضطراب یا محیط کاری بسیار پراسترس این اثر را افزایش می‌دهند.

مدیتیشن، تکنیک های آرام سازی و روانکاوی همگی می توانند به کاهش این بیماری ناشی از استرس و اضطراب کمک کنند.

کافئین قبل از خواب:

به نظر می رسد بین مصرف کافئین در شب و فشردن دندان ها در هنگام خواب ارتباطی وجود دارد. که این منطقی است! کافئین انرژی و ضربان قلب شما را بالا می برد و در نتیجه خواب ضعیف این بیماری ممکن است رخ دهد.

برای جلوگیری از این عادت مخرب، سعی کنید بعد از ساعت ۳ بعد از ظهر به نوشیدنی بدون کافئین یا آب روی بیاورید.

استفاده از تنباکو و الکل:

بزرگسالانی که به شدت از تنباکو و الکل استفاده می کنند، به خصوص در شب، بیشتر در معرض فشردن فک هستند. هر دوی این مواد بر چرخه خواب تأثیر می گذارند (مخصوصاً وقتی با هم ترکیب شوند) و می توانند منجر به وقفه های مکرر REM یا بی خوابی شوند.

این بیماری معمولاً با این علائم همراه است. سعی کنید هر دو را به طور کامل کاهش دهید یا به طور کامل ترک کنید. برای سلامت دندان های خود و همچنین سلامت کلی خودتان.

اختلالات خواب:

شایع ترین علت این بیماری و عادت در واقع وجود یک اختلال خواب دیگر مانند خروپف مزمن یا آپنه انسدادی خواب (OSA) است. هر دوی این شرایط باعث وقفه های مکرر در خواب می شوند. فردی که از آپنه خواب رنج می برد در واقع می تواند بیش از ۱۰۰ بار در یک شب خوابش قطع شود.

اگر فکر می‌کنید که شما یا یکی از عزیزانتان از خروپف مزمن یا OSA رنج می‌برید، در تعیین قرار ملاقات با دندانپزشکی تردید نکنید. جستجوی یک تشخیص صحیح اولین قدم برای یافتن تسکین بسیار مورد نیاز در یک خواب کامل شبانه است.

چند نکته درباره دندان قروچه که باید به آن ها توجه کنید:

این بیماری در کودکان و نوجوانان به ویژه در هنگام خواب رایج است. اغلب زمانی که آنها به سن بلوغ می رسند و دندان های بالغ آنها بیرون می آید، متوقف می شود.
همچنین مصرف برخی دارو های خاص مانند داروهای اعصاب ممکن است این عمل را تشدید کند.
لازم به ذکر است که انجام این کار در هنگام بیداری علل متفاوتی از انجام آن در خواب دارد.

تشخیص دندان قروچه

چگونه می توانم بفهمم که دندان هایم را قروچه کرده ام؟
از آنجایی که انجام این عمل اغلب در هنگام خواب رخ می دهد، اکثر مردم از آن آگاه نیستند. با این حال، سردرد کسل کننده و دائمی یا درد فک هنگام بیدار شدن از خواب یکی از علائم بارز این بیماری است. بسیاری از اوقات مردم این بیماری خود را توسط عزیزی که صدای قروچه آن ها را در شب می شنود متوجه می شوند.
اگر شک دارید که ممکن است این کار را انجام دهید، با دندانپزشک خود صحبت کنید. آنها می توانند دهان و فک شما را از نظر علائم این بیماری مانند حساسیت فک و ساییدگی بیش از حد دندان ها بررسی کنند.

دو نوع اصلی از این بیماری وجود دارد: یکی در هنگام خواب (براکسیسم شبانه) و دیگری در هنگام بیداری (براکسیسم بیدار).
آسیب دندانی ممکن است در هر دو نوع مشابه باشد، اما علائم آن در خواب معمولاً در هنگام بیدار شدن بدتر می شود و در طول روز بهبود می یابد، و علائم آن در بیداری ممکن است در هنگام بیدار شدن اصلاً وجود نداشته باشد و سپس در طول روز بدتر شود.

پیشگیری از دندان قروچه

اگر هنوز مطمئن نیستید که این بیماری را داشته باشید، این کار ها را انجام دهید:

• از سیگار و مواد مخدر دوری کنید.
• الکل می تواند انجام این عمل در خواب را بدتر کند.
• معاینات منظم دندانپزشکی را انجام دهید. پزشک می تواند مشکلات ناشی از دندان قروچه را در اسرع وقت درمان کند، بنابراین می توانید از آسیب طولانی مدت جلوگیری کنید.
• سایر مشکلات دندانی که ممکن است داشته باشید، از جمله دندان های نامرتب یا از دست رفته را درمان کنید.
• در صورتی که این کار را می کنید و به دنبال روش درمان خانگی آن هستید، این عوامل کمک کننده خواهد بود:
• راه‌هایی برای آرامش پیدا کنید. برای مثال، با انجام تمرین‌های تنفسی، گوش دادن به موسیقی و ورزش منظم.
• سعی کنید با رفتن به رختخواب هر شب در یک زمان مشخص، استراحت قبل از خواب و اطمینان از اینکه اتاق خوابتان تاریک و ساکت است، خواب خود را بهبود ببخشید.
• اگر درد فک یا تورم دارید از مسکن هایی مانند پاراستامول یا ایبوپروفن استفاده کنید.
• از یک کیسه یخ (یا کیسه نخود فرنگی یخ زده) که در یک حوله چای پیچیده شده است به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه برای کمک به کاهش درد یا تورم فک استفاده کنید.
• معاینه منظم دندانپزشکی داشته باشید.
• سیگار نکشید.
• الکل زیاد مصرف نکنید.
• داروهایی مانند اکستازی یا کوکائین مصرف نکنید.
• اگر دندان یا فک درد دارید، آدامس نجوید یا غذاهای سفت نخورید.

عوامل تشدید کننده بیماری دندان قروچه

عوامل تشدید کننده این بیماری عبارت است از:

• استرس و اضطراب از مهم ترین عوامل انجام این کار در خواب و بیداری است! سعی کنید آن را کنترل کنید.
• دارو های خاص و بیماری های خاص.
• وراثت (اگر افراد خانواده شما این مشکل را دارند ممکن است به صورت ارثی شما نیز این کار را انجام دهید).

روش های درمان دندان قروچه

درمان توسط دندانپزشک:

پزشک ممکن است پس از معاینه دندان، محافظ دهان یا اسپلینت دهان (که نوعی روکش دندان است) را توصیه کند. این ها در شب پوشیده می شوند و از دندان های شما در برابر آسیب محافظت می کنند. آنها می توانند توسط پزشک ساخته شوند تا دقیقاً روی دندان های بالا یا پایین شما قرار بگیرند.
اگر شما یا فرزندتان بروکسیسم دارید، پزشک ممکن است راه هایی را برای حفظ یا بهبود دندان های شما پیشنهاد دهد. اگرچه این روش‌ها ممکن است از سایش دندان‌های شما جلوگیری کنند، اما نمی‌توانند جلوی این کار را بگیرند:

نایت گارد دندان :

ناریت گاردها به گونه ای طراحی شده اند که دندان ها را از هم جدا نگه دارند تا از آسیب ناشی از فشردن و ساییدن دندان جلوگیری شود. آنها می توانند از اکریلیک سخت یا مواد نرم ساخته شوند و روی دندان های بالا یا پایین شما قرار بگیرند.

اصلاح دندان در موارد شدید:

زمانی که سایش دندان منجر به حساسیت یا ناتوانی در جویدن صحیح شده است؛ ممکن است پزشک شما نیاز به تغییر شکل سطوح جویدنی دندان شما یا استفاده از روکش برای ترمیم دندان آسیب داشته باشد.

درمان های پزشک عمومی:

پزشک عمومی می تواند به شما توصیه کند و درمان هایی را برای کاهش استرس توصیه کند.

همچنین اگر می خواهید سیگار را ترک کنید، یا اگر به مشاوره در مورد اعتیاد به مواد مخدر یا کاهش مصرف الکل نیاز دارید، می توانند کمک کنند.

یک یا چند مورد از این رویکردها ممکن است به تسکین بروکسیسم کمک کند که توسط پزشک توصیه می شوند:

مدیریت استرس یا اضطراب:

اگر به دلیل استرس این کار را می کنید، ممکن است بتوانید با یادگیری استراتژی هایی که آرامش را تقویت می کنند، مانند مدیتیشن، از این مشکل جلوگیری کنید. اگر انجام این عمل با اضطراب مرتبط است، توصیه های یک درمانگر یا مشاور مجاز می تواند کمک کننده باشد.

داروها:

شل کننده های عضلانی: در برخی موارد، پزشک ممکن است مصرف شل کننده عضلانی را قبل از خواب، برای مدت کوتاهی، توصیه کند.

تزریق بوتاکس:

تزریق بوتاکس، نوعی سم بوتولینوم، ممکن است به برخی از افراد مبتلا به نوع شدید این بیماری که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند، کمک کند.

دارو برای اضطراب یا استرس:

پزشک ممکن است استفاده کوتاه مدت از داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب را برای کمک به مقابله با استرس یا سایر مسائل احساسی که ممکن است باعث فشردن فک شما شود، توصیه کند.

درمان اختلالات مرتبط:

درمان اختلالات مرتبط ممکن است شامل موارد زیر باشد:

اختلالات مرتبط با خواب:

پرداختن به اختلالات مرتبط با خواب مانند آپنه خواب ممکن است سایش دندان در خواب را بهبود بخشد.

شرایط پزشکی:

اگر یک بیماری زمینه ای مانند بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) به عنوان علت شناخته شود، درمان این وضعیت ممکن است این بیماری را بهبود بخشد.

 

جلوگیری از دندان قروچه کودکان

تقریباً ۱۵ تا ۳۳ درصد کودکان این کار را انجام می دهند. کودکانی که فک خود را می سایند معمولاً این کار را در دو زمان اوج انجام می‌دهند – زمانی که دندان‌های شیری‌شان بیرون می‌آید و زمانی که دندان‌های دائمی در می‌آیند.

بیشتر بچه‌ها بعد از اینکه این دو دسته دندان‌ها به طور کامل در آمدند، این عادت را از دست می‌دهند.
معمولاً کودکان در هنگام خواب به جای ساعات بیداری این عادت را انجام می دهند.

هیچ کس دقیقاً نمی داند که چرا کودکان چنین کاری را می کنند، اما ملاحظاتی شامل تراز نامناسب دندان ها یا تماس نامنظم بین دندان های بالا و پایین، بیماری ها و سایر شرایط پزشکی (مانند کمبودهای تغذیه ای، کرم سوزنی، آلرژی، اختلالات غدد درون ریز) و عوامل روانی مانند اضطراب و استرس است.
ساییدن دندان های شیری به ندرت منجر به مشکلاتی می شود. با این حال، انجام دائم این عمل می تواند باعث درد فک، سردرد، ساییدگی دندان و TMD شود.
اگر دندان های فرزندتان فرسوده به نظر می رسد یا اگر کودک شما از حساسیت یا درد دندان شکایت دارد، با یک مرکز دندانپزشکی کودکان مشورت کنید.

نکات ویژه برای کمک به کودک برای توقف دندان قروچه عبارتند از:

• استرس کودک خود را به خصوص درست قبل از خواب کاهش دهید. با او صحبت کنید، در آغوش بگیرید، بازی کنید، قصه بخوانید و هر کاری که فکر می کنید برای کاهش استرس کودک شما مناسب است را انجام دهید.
• ماساژ و تمرینات کششی را برای شل شدن عضلات امتحان کنید. ورزش های قبل از خواب ممکن است بسیار تاثیرگذار باشند.
• اطمینان حاصل کنید که رژیم غذایی کودک شما حاوی مقدار زیادی آب است. کم آبی ممکن است با فشردن فک مرتبط باشد.
• از پزشک خود بخواهید در صورتی که دندان های کودک شما آسیب دیده هستند نظارت کند و آن ها را درمان کند.
• تاج‌های موقت یا روش‌های دیگری مانند نگهبان شبانه برای جلوگیری از ساییدن نیاز داشته باشند.

ارجاع به متخصص خواب یا رواندرمانگر

• اگر به نظر می رسد بروکسیسم شما به مشکلات عمده خواب مربوط می شود، ممکن است پزشک متخصص خواب را به شما توصیه کند.
• یک متخصص داروی خواب می‌تواند آزمایش‌های بیشتری انجام دهد، مانند مطالعه خواب که دوره‌های دندان قروچه را ارزیابی می‌کند و تعیین می‌کند که آیا آپنه خواب یا سایر اختلالات خواب دارید یا خیر.
• آپنه خواب زمانی است که تنفس شما متوقف می شود و در هنگام خواب شروع می شود. شایع ترین نوع آن آپنه انسدادی خواب (OSA) نام دارد. آپنه خواب نیاز به درمان دارد زیرا می تواند منجر به مشکلات جدی تری شود و یکی از عوامل ساییدن دندان ها به هم در خواب است.
• اگر به نظر می رسد اضطراب یا سایر مسائل روانی مربوط به فشردن فک شما باشد، ممکن است به یک رواندرمانگر ارجاع داده شوید.
• رواندرمانگر با تشخیص عامل اضطراب شما، آن را درمان کرده و به مرور ذهن این عادت شما را فراموش خواهد کرد.