همان طور که اشاره کردیم، اگر پوسیدگی دندان را در مراحل اولیه ایجاد آن، جدّی نگیرید، می تواند مشکلات اساسی برای شما ایجاد کند. ایجاد آبسه، عفونت و تحمل درد، جزء عوارض و علائم اولیه پوسیدگی دندان هستند. سوراخ شدن دندان در ادامه باعث انواع بیماری های لثه خواهد شد و در نهایت چاره ای جز کشیدن دندان نخواهید داشت.
اگر بخواهید کار به آنجا نکشد، باید به فکر علاج واقعه قبل از وقوع باشید. به محض ایجاد درد ناشی از سوراخ شدن دندان، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. البته پیشنهاد اولیه ما رعایت کامل بهداشت دهان و دندان و معاینه مستمر و منظم دندانها قبل از ایجاد مشکل است. اجازه ندهید کار به سوراخ شدن دندان و مراجعه به دندانپزشک و ترمیم و کشیدن برسد.
سوراخ شدن دندان بیشتر در دندان های آسیاب و کناری اتفاق می افتد. چرا که این دندانها دارای شیارها و روزنه های بیشتری هستند و ذرات غذا بیشتر در آن روزنه ها و شیارها گرفتار می شوند. مخصوصا اگر بهداشت دهان و دندان کمتر رعایت شود. البته مسواک زدن و نخ کشیدن دندانهای عقب و آسیاب هم کمی مشکل تر از مسواک زدن و نظافت دندانهای دیگر است.
تشخیص اولیه سوراخ دندان، برای جلوگیری از مشکلات بعدی، بسیار مهم و حیاتی است. نباید وقت را تلف کنید تا کار از کار بگذرد. سوراخ اولیه دندان احتمالا آنقدر ریز است که ممکن است با چشم غیر مسلح هم دیده نشود. به همان نسبت، درمان آن و جلوگیری از به وجود آمدن مشکلات مهم تر راحت تر است. اما از کجا بدانیم دندانمان سوراخ شده و باید به فکر درمان باشیم؟
علائم سوراخ شدن دندان
دندان قبل از اینکه سوراخ شود و یا حتی شروع به سوراخ شدن نماید، از خود علائمی نشان می دهد.
بروز درد ناگهانی در دندان:
درد مهمترین عکس العمل بدن در برابر مشکل است. دردهای مستمر در یک ناحیه خاص دندان را جدی بگیرید و فقط به درمان های سنتی اکتفا نکنید. سعی کنید در اولین فرصت بعد از تسکین درد، به دندانپزشک مراجعه کرده و ریشه درد را پیدا کنید. اگر درد به دلیل پوسیدگی دندان باشد، در همان مراحل اولیه آن را درمان کنید. اگر دردهای مقطعی را جدی بگیرید و به موقع درمان کنید، مطمئنا کار به جاهای باریک نخواهد کشید.
افزایش حساسیت:
دومین علامتی که می تواند از ایجاد سوراخ و پوسیدگی در دندان خبر دهد، افزایش حساسیت دندان در برابر گرما و سرما است. دندانها اصولا مقاومت خوب و متعادلی در برابر دما دارند. اما گاهی مقاومتشان در برابر گرما یا سرما کاهش می یابد. اگر با خوردن چای گرم یا آب نسبتا سرد، دندانتان به اصطلاح تیر کشید، به احتمال زیاد فرایند سوراخ شدن در دندانتان شروع شده است. بهتر است قبل از اینکه سوراخ بزرگتر شود، به دندانپزشک مراجعه کنید.
تغییر رنگ مینای دندان:
تغییر رنگ در سطح مینای دندان هم از دلایل ایجاد سوراخ در دندان است. سطح دندانی که شروع به پوسیدگی و سوراخ شدن می نماید، به مرور به سمت قهوه ای و سیاه شدن، تغییر می کند. این تغییر رنگ بیشتر از قسمت انتهایی دندان شروع می شود و به مرور بیشتر هم خواهد شد. با مشاهده کوچکترین تغییر رنگ دندان به سمت قهوه ای، درمان را شروع کنید.
طعم و بوی بد دهان:
به وجود آمدن طعم یا بوی بد در دهان هم می تواند، خبر از آغاز پوسیدگی دندان بدهد. باکتری هایی که کار پوسیدگی و سوراخ کردن دندان رابه عهده گرفته اند، موجب ایجاد بوی بد و همچنین طعم بد در دهان می شوند. بنابراین اگر احساس می کنید علی رغم رعایت بهداشت دهان و دندان، دهانتان بوی بدی می دهد و یا طعم بدی در دهانتان ایجاد می شود، برای ترمیم و جلوگیری از پوسیدگی بیشتر دندان هایتان به پزشک مراجعه کنید.
آبسه کردن لثه:
بله! آبسه کردن لثه هم می توان ناشی از پوسیدگی دندان باشد. اسیدی شدن فضای دهان به علت فعالیت باکتری ها موجب ایجاد توده های گوشتی یا همان آبسه در دهان شود. آبسه یعنی استخوان و دندان شما دچار مشکل شده و عفونت آن به لثه منتقل می شود. پس آبسه های مکرر لثه و دهان را هم جدی بگیرید.
درمان سوراخ دندان
گفتیم درمان به موقع پوسیدگی یا سوراخ شدن دندان اهمیت زیادی در جلوگیری از وارد شدن آسیب بیشتر به دهان و دندان دارد. سوراخ ریز ابتدایی را خیلی راحت می توان درمان کرد و حتی همین که جلو پوسیدگی بیشتر هم گرفته شود، نصف بیشتر مشکل حل شده است. اما وقتی پوسیدگی به عصب دندان برسد، درمان بسیار مشکل تر خواهد شد. برای اینکه نحوه درمان سوراخ دندان را بدانیم، ابتدا باید دلایل ایجاد مشکل را تشخیص دهیم.
دلایل ایجاد سوراخ در دندان چه هستند؟ دلایل زیادی در سوراخ شدن دندان دخالت دارند. در ذیل سعی می کنیم به مهمترین آنها اشاره کرده و آنها را به طور خلاصه شرح دهیم.
اختلالات تغذیه ای به دلایل مختلف
اختلاط در تغذیه از مواردی است که باعث از پوسیدگی و سوراخ دندان می شود. مواردی از اختلالاط تغذیه از جمله غذاهای شیرین، عدم استفاده از فلوراید، بی استهایی و یا پرخوری، رفلاکس معده می باشد.
مصرف بیش از حد غذاهای شیرین و اسیدی:
تغذیه نامناسب و غلط جزء دلایل ایجاد سوراخ در دندان به حساب می آید. غذاهای شیرین، شاید به خودی خود تاثیری در پوسیدگی و سوراخ شدن دندان نداشته باشند، اما تبدیل آنها به اسید کار را مشکل می کند. حتما بعد از مصرف غذا مخصوصا خوردن غذاهای شیرین و یا اسیدی، مسواک زدن و نخ کشیدن دندان ها را فراموش نکنید.
عدم دریافت فلوراید کافی:
فلوراید یک ماده حیاتی برای دندان به حساب می آید. سعی کنید غذاهای فلوراید دار را در برنامه غذایی خود جای دهید. البته بیشتر خمیردندان ها و دهانشویه های امروزی و حتی نخ دندان ها، حاوی فلوراید هستند و کار در این زمینه راحت تر شده است. با این حال به یاد داشته باشید، کمبود فلوراید جزء دلایل ایجاد سوراخ در دندان به حساب می آید.
دهان خشک:
طبیعت بعضی از افراد این گونه است که دهانشان خشک تر از حد معمول است. این افراد باید سعی کنند رطوبت کافی به دهانشان برسد. چرا که دهان خشک سبب افزایش فعالیت باکتری ها و پوسیدگی دندان می شود. پس خشک بودن دهان هم می تواند از دلایل ایجاد سوراخ در دندان باشد.
بی اشتهایی و پر خوری:
بی اشتهایی و زیاده روی در خوردن هم جزء دلایل ایجاد سوراخ در دندان به حساب می آید. البته که دلایل این بی اشتهایی و پرخوری ها باید در جای خود بررسی و درمان شوند.
رفلاکس معده:
سوراخ شدن دندان می تواند ناشی از رفلاکس معده باشد. فضای اسیدی تشکیل شده از رفلاکس معده در دهان، می تواند به مینای دندان آسیب زده و موجب پوسیدگی آن شود.
درمان پوسیدگی و سوراخ دندان
مراجعه سریع و به موقع برای درمان پوسیدگی بسیار مهم است. گرفتن عکس رادیولوژی برای شناخت دلایل ایجاد سوراخ در دندان اولین قدم درمانی است. در صورتی که مشکل خیلی حاد نباشد، دندانپزشک، قسمت های پوسیده را جدا کرده و با مواد مخصوص کامپوزیتی پر می کند.
استفاده از روکش:
اگر سوراخ دندان بزرگتر از حد معمول شده باشد و درمان با پرکردن جواب ندهد، دندانپزشک مجبور است از روکش استفاده کند.
عصب کشی:
آخرین روش قبل از کشیدن دندان، عصب کشی است. در فرایند عصب کشی، تمام نواحی پوسیده، به علاوه بافت عصبی و خونی دندان، از بین می رود. به همین دلیل تاکید می شود، قبل ازرسیدن به این مرحله پوسیدگی و سوراخ شدن دندان را درمان کنید. همچنین دندانپزشک برای از بین رفتن عفونت احتمالی، معمولا آنتی بیوتیک نیز تجویز می کند.
دلایل ایجاد سوراخ در دندان و روش های جلوگیری و همچنین درمان آن را گفتیم. همانطور که مشاهده کردید، پیشگیری، بسیار راحت تر از درمان است. پس پیشگیری از پوسیدگی و سوراخ شدن دندان را جدی بگیرید.