ایمپلنت‌های دندانی راهی دائمی برای جایگزینی دندان‌های از دست‌رفته در اثر آسیب یا پوسیدگی هستند. از سال 1965، انواع و اندازه‌های ایمپلنت‌های دندانی بسیار متنوع شده و بهبود یافته است، که منجر به نتایج بالینی بسیار موفق و قابل پیش‌بینی در بیماران واجد شرایط می‌شود. در این مقاله، انواع اصلی ایمپلنت‌های دندانی که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرند و این‌که چگونه هر کدام می‌توانند سلامت دهان و دندان شما را بهبود بخشند را بررسی می‌کنیم.
ایمپلنت دندان چیست؟
ایمپلنت دندان یک ریشه دندان مصنوعی است که در صورت از دست‌دادن دندان طبیعی در یک جراحی با بی‌حسی موضعی در دهان شما قرار می‌گیرد. پس از قرار دادن ایمپلنت، تا زمانی که یک تاج دندان در بالای آن قرار نگیرد، با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست. معمولا پس از قرار دادن ایمپلنت، دندانپزشک چند ماه به آن زمان می‌دهد تا با استخوان فک جوش بخورد و سپس تاج با یک جراحی کوچک روی آن قرار می‌دهد.
ایمپلنت دندان می‌تواند از تحلیل یا از بین‌رفتن استخوان فک جلوگیری کند، زیرا ریشه‌های دندان مصنوعی همانند دندان‌های واقعی، فک را تحریک می‌کنند تا استخوان بیشتری بسازد. آنها همچنین با این تقویت استخوان فک، مانع از لق‌شدن و در نهایت افتادن دندان‌های طبیعی باقی‌مانده می‌شوند.
اهمیت جایگزینی دندان از دست رفته
دندان‌ها در توانایی ما در غذا خوردن راحت و صحبت‌کردن با اعتماد به نفس نقش دارند. آنها در حفظ هارمونی صورت نیز اهمیت بسزایی دارند.
جایگزینی دندان‌های از دست رفته برای سلامت دندان‌های باقی‌مانده ضروری است، زیرا زمانی که بین دندان‌ها فاصله وجود داشته باشد، دندان‌های دیگر از جای خود خارج می‌شوند. علاوه بر این، استخوان فک تحلیل رفته و امکان از دست رفتن سایر دندان‌ها را نیز بیشتر می‌کند. این دلایل مشخص می‌کند که لازم است دندان‌های از دست رفته با یک کاشت مناسب دندان جایگزین شوند.
ایمپلنت‌ها برای جایگزینی چندین دندان
می‌توان از ایمپلنت اشترومن دندان برای جایگزینی یک دندان از دست رفته استفاده کرد، یا تنها با استفاده از دو ایمپلنت یک قوس دندانی کامل ایجاد کرد که در قسمت وسط آزاد است و در دوطرف به وسیله ایمپلنت در استخوان فک سفت شده است.
انواع ایمپلنت دندانی
در میان انواع ایمپلنت دندانی، ایمپلنت‌های «اندوستال» (Endosteal) و «ساب پریوستال» (subperiosteal) بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. نام این ایمپلنت‌ها به‌جایی که در دهان شما قرار می‌گیرند اشاره دارد.
ایمپلنت‌های اندوستال یا اندوسئوس
ایمپلنت‌های اندوستال بیشتر برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته استفاده می‌شوند. آنها از تیتانیوم یا زیرکونیا ساخته شده‌اند و به‌شکل پیچ‌های کوچک هستند. این ایمپلنت‌ها در حین جراحی در فک شما قرار می‌گیرند. دندانپزشک برای دسترسی به فک، برشی روی بالای لثه ایجاد می‌کند. سپس سوراخ‌های کوچکی در فک شما ایجاد می‌شود و ایمپلنت‌های دندانی در جای خود پیچ می‌شوند.
شما باید یک استخوان فک قوی و سالم داشته باشید تا از ایمپلنت دندانی پشتیبانی کند. اگر فک شما به اندازه کافی برای کاشت ایمپلنت اندوستال ضخیم نباشد، دندانپزشک عمل جراحی پیوند استخوان را توصیه می‌کند.
در روش پیوند استخوان که به آن «لیفت سینوس» هم گفته می‌شود، بافت سینوس شما که در بالای استخوان فک است به بالا کشیده می‌شود تا فضای اضافی برای تزریق استخوان ایجاد شود. در این فضا، بافتی شبیه به استخوان قرارداده می‌شود که می‌تواند در طول زمان رشد کرده، با استخوان فک یکی شود و ضخامت آن را بیشتر کند. اگر پیوند استخوان مورد نیاز باشد، معمولا لازم است بین عمل لیفت سینوس و کاشت ایمپلنت چند ماه فاصله باشد تا استخوان به‌خوبی رشد کرده و محکم شود. در مرحله بعد، ایملنت کارگذاشته می‌شود و باز هم برای جوش‌خوردن آن و یکپارچه‌شدن با استخوان فک به آن چند ماه زمان داده می‌شود. در نهایت، تاج با استفاده از یک پایه فلزی به نام «اباتمنت» به ایمپلنت متصل می‌شود و دندان ظاهری کاملا طبیعی پیدا می‌کند.
اگر دلیلی وجود داشته باشد که پزشک نتواند پیوند استخوان را انجام دهد، ممکن است ایمپلنت ساب پریوستئال به‌عنوان یک روش جایگزین در نظر گرفته شود.
با توجه به دومرحله‌ای بودن انجام این نوع کاشت، ایمپلنت‌های اندوستال را «ایمپلنت‌های دندانی دو مرحله‌ای» می‌گویند.
ایمپلنت ساب پریوستئال
اگرچه اغلب از آنها استفاده نمی‌شود، اما اگر فک شما نازک باشد و نتوانید به‌دلایل مختلف پیوند استخوان انجام دهید، ممکن است ایمپلنت ساب پریوستال توصیه شود. این نوع ایمپلنت‌های دندانی در بالای استخوان فک و زیر لثه قرا می‌گیرند. آنها از یک چارچوب فلزی با زوائد کوچک تشکیل شده‌اند که کمی از لثه بیرون زده است. این ایمپلنت‌ها معمولا برای افرادی توصیه می‌شود که:
- استخوان فک کافی برای قراردادن ایمپلنت اندوستال را ندارند.
- نمی‌توانند یا نمی‌خواهند قبل از کاشت ایمپلنت تحت یک جراحی اضافی مانند پیوند استخوان قرار بگیرید.
همانند ایمپلنت‌های اندوستئال، هنگام قراردادن ایمپلنت‌های ساب پریوستال نیز از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود. با این حال در برخی از شرایط ممکن است فرد را به‌طور کامل بیهوش کنند.
ایمپلنت‌های دندانی ساب پریوستال در روش‌های کاشت دندان تک‌مرحله‌ای استفاده می‌شوند. از آنجایی که سر ایمپلنت از طریق لثه بیرون می‌آید، برای اتصال تاج نیازی به جراحی دوم نیست و اباتمنت و تاج را می‌توان در سر ایمپلنت دندان -که از قبل در دسترس است- قرار داد.
سایز ایمپلنت دندان
ایمپلنت‌های دندانی را می‌توان علاوه بر نوع، بر اساس اندازه آنها هم دسته‌بندی کرد. اندازه ایمپلنت دندانی مورد استفاده، به فاصله دندان‌ها و مقدار استخوان فک موجود بستگی دارد. طول و عرض ایمپلنت باید هنگام برنامه‌ریزی جراحی برای ایمپلنت دندان مشخص شود.
پلتفرم استاندارد
اندازه‌های استاندارد پلتفرم معمولا برای جایگزینی دندان‌های نزدیک به جلوی دهان استفاده شود.
پلتفرم عریض
اندازه‌های پلتفرم عریض بیشتر برای پشت دهان استفاده می‌شود.
مینی ایمپلنت
اگر بیمار حجم استخوان کافی در فک نداشته باشد، مینی ایمپلنت ممکن است استفاده شود. این نوع ایمپلنت همچنین برای ارائه پشتیبانی اضافی در حین استئواینتگراسیون استفاده می‌شود.
استفاده‌های دیگر ایمپلنت
راه‌های دیگری که می‌توان در آنها از ایمپلنت استفاده کرد به‌شرح زیر هستند:
پل با پشتیبانی ایمپلنت
از این پروتزها علاوه بر ایمپلنت‌های تکی و چندگانه، می‌توان برای ثابت‌نگه‌داشتن پل‌های دندانی نیز استفاده کرد. ایمپلنت به‌جای حمایت از تاج دندان، می‌تواند لنگری برای پل دندان مصنوعی باشد.
ایمپلنت All-on-4
اگر تعداد زیادی دندان یا یک قوس کامل از دست رفته باشد، می‌توانید با استفاده از یک ایمپلنت عملکرد دندان‌های خود را بازیابی کنید. موقعیت و زاویه ایمپلنت‌ها بدون نیاز به قراردادن چندین ایمپلنت، از دندان مصنوعی حمایت کافی می‌کند.
ماندگاری ایمپلنت دندان چقدر است؟
به‌طور کلی ایمپلنت‌های دندانی برای استفاده تا آخر عمر طراحی شده‌اند. فرقی نمی‌کند دندان کاشته شده از انواع ایمپلنت دندانی اندوستال باشد یا ساب پریوستال، در هر صورت اگر جنس خوبی داشته باشد و پزشک ماهری آن را جایگزاری کرده باشد، می‌تواند تا پایان عمر باقی بماند. با این حال روکش دندان یا همان تاج که در قسمت بالایی قرار می‌گیرد به‌طور معمول هر 15 تا 20 سال یک‌بار نیاز به تعویض دارند. اکثر تاج‌ها حداقل پنج سال سالم باقی می‌مانند.
سخن آخر
ایمپلنت‌های دندانی راهی برای جایگزینی دائمی دندان‌های از دست رفته هستند. آنها انواع مختلفی دارند که در میان آنها ایمپلنت‌های «اندوستال» (Endosteal) و «ساب پریوستال» (subperiosteal) بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. نام این ایمپلنت‌ها به‌جایی که در دهان شما قرار می‌گیرند اشاره دارد. ایمپلنت‌های «اندوستال» در داخل استخوان فک قرار می‌گیرند و اگر استخوان کافی موجود نباشد نیاز است که قبل از کاشت، عمل جراحی تزریق استخوان انجام شود. فرآیند ایمپلنت‌های «اندوستال» دو مرحله است. این درحالی است که کاشت «ساب پریوستال» در بالای فک و زیر لثه انجام می‌شود و فرآیند آن یک مرحله است. این روش برای افرادی مناسب است که نیاز به پیوند استخوان دارند اما این عمل برای آنها امکان‌پذیر نبوده و یا به دلایلی مایل به انجام آن نیستند. هر دو نوع ایمپلنت برای استفاده تا آخر عمر طراحی شده‌اند.
