آیا تاکنون واژه فیبروم دهان را شنیده‌اید؟ آیا می‌دانید فیبروم دهان چیست؟ فیبروم یا پولیپ دهان، نوعی
تومور خوش خیم است که به دلیل تحریکات موضعی مزمن در دهان ایجاد می‌شود. فیبروم دهان اگر چه
بیشتر در افراد مسن و سالخورده دیده می‌شود، اما گاهی مشاهده شده که جوانان و حتی اطفال هم به آن
دچار می‌شوند. این عارضه دهانی با نام‌های دیگری همچون فیبروم تروماتیک، ندول فیبری و
هیپرپلازی هم شناخته می‌شود. گفتیم دلیل اصلی فیبروم دهانی تحریکات موضعی مزمن است. در
پاراگراف بعدی بیشتر این اصطلاح را توضیح خواهیم داد.
تحریکات موضعی مزمن، یعنی این که قسمتی از دهان در مدت زمان طولانی با جسم خارجی در تماس
باشد، یا به وسیله عواملی تحریک شود. کشیدن مداوم لپ، گاز گرفتن، مالش مکرر دهان و دندان و
استفاده از پروتز یا دندان مصنوعی، جزء تحریکات موضعی مزمن به شمار می‌روند. این موارد را از
این جهت گفتیم تا افرادی که دچار عادت‌های نه چندان خوبی هستند که جزء تحریکات مزمن دهان و
دندان به شمار می‌روند، از عواقب احتمالی آن باخبر شوند. تکرار این عادت‌ها و رفتارها به ایجاد و
بزرگ شدن فیبروم کمک خواهد کرد.
دوباره به سراغ بحث اصلی می‌رویم: فیبروم دهان چیست؟ این سوال را به نحو دیگری هم می‌توان
پرسید: فیبروم دهان چگونه است؟ فیبروم دهان می‌تواند سفت یا نرم باشد. معمولا رنگ آن نسبتا به سایر
قسمت‌ها کم رنگ‌تر است. مگر آنکه دچار خونریزی شود. قسمت سطحی و فوقانی فیبروم می‌تواند
زخمی و پوسته پوسته شده باشد. شکل آن هم می‌‍تواند گنبدی یا به شکل برگ و بدون ساقه و پایه و یا
دارای پایه باشد. تمام این خصوصیت‌ها می‌تواند در یک فیبروم دهانی وجود داشته باشند.

چگونگی تشخیص فیبروم

اگر بخواهیم دقیق‌تر بدانیم که فیبروم دهان چیست؟ باید با محل تشکیل و چگونگی تشخیص آن هم آشنا شویم. فیبروم دهان می‌تواند در داخل گونه، محل اتصال دندان‌ها، کناره‌های زبان و لثه‌ها و حتی داخل لب
پایین وجود داشته باشد. در حالت عادی قطر آنها کمتر از یک سانتی متر است و نمونه‌های بزرگتر، نیاز
به توجه و درمان بیشتری دارند. البته فیبروم‌ها در طول زمان رشد می‌کنند و اندازه آنها ممکن است در
طول چند ماه به بیشتر از یک سانتی متر هم برسد. تشخیص آنها به وسیله آزمایش بافت شناسی امکان
پذیر است. در واقع از نظر بالینی، بافت‌های فیبری متراکم با سلول‌های نسبتا کم، نشانه فیبروم دهان است.
البته این موارد ممکن است با زخم‌های نازک یا ضخیم هم همراه باشند. به طور کلی تشخیص فیبروم به
وسیله آزمایش به راحتی امکان پذیر است. تشخیص صحیح فیبروم دهانی برای در پیش گرفتن یک شیوه
درمانی درست اهمیت بسیاری دارد.

علائم تشخیص فیبروم دهان

شاید اکنون فهمیده باشید که فیبروم دهان چیست؟ با این حال موارد زیر، جزء علائم تشخیص فیبروم
دهانی به شمار می‌روند:

نوروفیبروم:

این نوع از فیبروم دهان معمولا رشد آهسته‌ای دارد و بیشتر روی سطح زبان به وجود می‌آید. معمولا با درد زیادی همراه نیست، ولی اگر روی سطح‌های مخاطی تشکیل شود درد بیشتری خواهد داشت.

نوریلموم:

شباهت آن با نوع اول در محل تشکیل آن است، اما نوریلموم‌ها نسبت به نوروفیبروم‌ها با درد
بیشتری همراه هستند.

لیپوم:

نام این فیبروم از واژه لیپید به معنای چربی گرفته شده است، چرا که دارای محتوای چرب مانند و
زرد رنگ است. لیپوم‌ها کمتر روی زبان تشکیل می‌شوند و بیشتر می‌توان آنها را در کف دهان یا دو
طرف گونه مشاهده کرد.

فیبروم استخوانی:

این نوع از فیبروم، مخصوص لثه است و مدت زمان بیشتری طول می‌کشد تا تشکیل
شود. همچنین درمان آن هم به همان نسبت طولانی‌تر است.

فیبروسام کوم:

فیبروسام کوم‌ها بدون درد بوده، اما رشد آنها نسبت به نمونه‌های دیگر بیشتر است.
فیبروسام کوم‌ها بسیار نادر و کمیاب هستند.

بیشتر بخوانید: درمان لثه سفید رنگ

نحوه درمان فیبروم دهانی

شاید اکنون بهتر بدانید که فیبروم دهان چیست؟ اینک نوبت به بیان نحوه درمان فیبروم دهان است. فیبروم
دهان در بسیاری از مواقع مشکل خاصی ایجاد نمی کند. مخصوصا اگر بدون درد و خونریزی باشد. در
غیر این صورت اگر پزشک تشخیص بدهد که درمان آن ضروری است، بهترین و موثرترین راه برای
درمان، برداشتن با جراحی است، اگر چه حتی در مواردی ممکن است بعد از جراحی هم مجددا عود کرده
و فیبروم تشکیل شود.
در هر صورت امروزه برداشتن انواع فیبروم‌های دهانی از نظر پزشکی کار بسیار راحتی است. یک
عمل جراحی سرپایی با لیزر که بدون بیهوشی و فقط با بی‌حسی موضعی انجام می‌گیرد. این عمل
جراحی اگر به وسیله پزشک ماهر انجام گیرد، شاید کمتر از 15 دقیقه طول بکشد و حتی نیاز به بخیه
زدن هم نخواهد داشت. البته رعایت برخی موارد از قبیل عدم مصرف غذاهای تند و داغ برای چند روز
ابتدایی بعد از عمل، ضروری است. دندانپزشک برای بهبود سریع‌تر زخم، ممکن است برخی داروهای
ضد التهابی و آنتی بیوتیک و مسکن را هم تجویز کند که مصرف آنها بنا به تشخیص پزشک ضروری
خواهد بود.

در صورت عدم ایجاد مشکل و عدم نیاز به جراحی طبق نظر پزشک متخصص، بهتر است از رفتارهایی
که آسیب بیشتری به دهان می‌زنند، خودداری شود. مثلا فرد دارای فیبروم دهانی باید عادت‌هایی همچون
گاز گرفتن لب و گونه و همچنین دندان قروچه و رفتارهایی از این قبیل را ترک کند. مصرف دخانیات و
مشروبات الکلی هم از جمله عاداتی است که برای بهبودی و آسیب کمتر فیبروم باید کنار گذاشته شوند. در
موارد حادتر، پزشک ممکن است فرد مبتلا را از گذاشتن پروتز مصنوعی منع نماید و روشهای جایگزین
مناسب‌تری را پیشنهاد دهد.

درمان های خانگی فیبروم

آخرین مطلب در مورد فیبروم دهان بیان برخی درمان‌های خانگی برای پیشگیری و درمان آن است.
تاثیر بسیاری از این موارد، در بهبود و کاهش عوارض فیبروم دهانی به اثبات رسیده است.
استفاده از محلول‌هایی همچون آب نمک رقیق، آب اکسیژنه، و سرکه سیب تاثیر بسیاری در بهبود درد
ناشی از فیبروم دارد. البته در استفاده از سرکه سیب باید احتیاط لازم به عمل آید. چرا که انواع اسیدها
اثرات مخربی روی دندان و مخصوصا مینای آن دارند. همچنین مالیدن مخلوط عسل و روغن درخت چای
در محل ایجاد فیبروم تاثیر زیادی دارد. استفاده از ماست پرچرب هم در محل ایجاد فیبروم هم به عنوان
یک تسکین دهنده خانگی و سریع توصیه می‌شود. چای کیسه‌ای مرطوب، مخلوط عسل و زردچوبه و روغن مریم گلی هم از دیگر تسکین دهنده‌های خانگی و سریع فیبروم دهان در مواقع خیلی ضروری، به شمار می‌روند.