جراحی دندان عقل پیامد ناگزیر نداشتن جای کافی در فک شما برای رشد دندانی دیگر است. البته این مشکل تنها موردی نیست که شما برای حل آن باید به دندان‌پزشک مراجعه کنید. گاهی هم دندان عقل در فک شما به شکلی نادرست قرار می‌گیرد و برای بیرون آوردن آن، راهی جز جراحی پیش پای شما نیست. به‌طور معمول، رشد نادرست یا نبودن جای کافی در فک باعث درد، تورم و مشکلات دیگر در زمان رشد دندان عقل می‌شود. در همه این موارد، بهترین کار مراجعه به دندان‌پزشک و سپردن درمان دندان عقلتان به دست او است.
با ما در مروری بر مشکلات رشد دندان عقل که منجر به جراحی آن می‌شود، همراه باشید.
دلیل دردناک بودن رشد دندان عقل و نیاز به جراحی دندان عقل چیست؟
مهم‌ترین دلیل دردناک بودن رشد دندان عقل، کمبود جای کافی برای رشد آن است. فک بسیاری از افراد جای کافی برای 32 دندان را ندارد. در این دسته افراد، رشد دندان‌های عقل با درد، تورم و ناراحتی‌های دیگر همراه است. بسیاری از این موارد به جراحی یا کشیدن دندان عقل منجر می‌شود. البته دلایل دیگری هم نیاز به جراحی دندان‌های عقل را ضروری نشان می‌دهد که در ادامه مطلب به آنها می‌پردازیم.
آشنایی با دلایل جراحی دندان عقل
اگر دندان عقل شما بدون دردسر رشد کرده و جای کافی در فک شما وجود داشته، پس شما نیازی به جراحی ندارید. اما شوربختانه رشد این دندان‌ها در بسیاری از مردم، با درد، ناراحتی، تورم و حتی عفونت همراه است. در چنین شرایطی، بهترین کار شما مراجعه به دندان‌پزشک و جراحی یا کشیدن دندان عقل است. در نگاهی کلی، مواردی که باعث جراحی دندان‌های عقل می‌شوند را برمی‌شماریم:
1- همان‌طور که اشاره شد، اصلی‌ترین دلیل برای جراحی دندان عقل، نبودن فضای مورد نیاز برای رشد این دندان‌ها در لثه و فک‌های شما است. در چنین مواردی، لثه شما در دوره‌های زمانی مختلف، دچار درد و ورم می‌شود، اما جایی برای رشد و بیرون آمدن دندان عقلتان وجود ندارد.
2- گاهی دندان عقل شما به‌صورت کامل رشد کرده است، اما جای آن به شکلی است که غذا در دوروبر آن جمع می‌شود و نظافت آن با نخ دندان و مسواک آسان نیست. بوی بد دهان یکی از نتیجه‌های رشد نامناسب دندان عقل در دهان شما است. در چنین مواردی هم شما باید به جراحی دندان عقل خود فکر کنید.
3- گاهی دندان عقل شما در حال رشد است، اما بیرون آمدن و رشد آن باعث فشرده شدن دندان‌های دیگر شما می‌شود. در چنین مواردی نیز پیش از رشد کامل دندان عقل، بهتر است آن را جراحی کنید.
4- در برخی موارد، رشد دندان عقل باعث کج شدن دندان کناری می‌شود. در چنین زمانی هم باید اقدام به درآوردن دندان عقل خود کنید.
5- در بعضی موارد، دندان نهفته عقل باعث ایجاد کیست یا توموری در اطراف خود می‌شود. در این شرایط نیز باید به جراحی دندان عقل خود بپردازید.
6- اگر دندان نهفته عقل شما سینوس‌ها و استخوان‌های فک شما را درگیر کرده باشد هم باید به جراحی آن فکر کنید.
7- گاهی دسترسی به دندان عقل به‌قدری مشکل است که مسواک زدن و تمیز کردن آن آسان نیست. در چنین مواردی هم جراحی یا کشیدن دندان عقل بهترین راهکار برای شما است.
جراحی دندان عقل چگونه صورت می‌گیرد؟
اگر دندان‌های عقل شما درگیر هریک از مواردی باشد که گفته شد، باید مراحل مختلفی را برای جراحی طی کنید:
مرحله بی‌حسی
بی‌حسی فک و لثه با زدن آمپول‌های بی‌حسی به بخش‌های مختلف لثه شما آغاز می‌شود. پس از چند دقیقه، شما دیگر حسی در فک خود ندارید.
شکافتن لثه
در مواردی که دندان عقل نهفته باشد، جراحی دندان شما نیاز به شکافتن لثه با چاقوی جراحی دارد. البته در بسیاری از موارد که دندان عقل به‌صورت کامل یا نیمه بیرون آمده باشد، نیازی به این کار نیست.
بیرون آوردن دندان رشدیافته یا نهفته
اکنون نوبت به بیرون آوردن دندان عقل رشدکرده یا نهفته است. دندان‌پزشک شما این کار را با شل کردن دندان و خارج کردن آن از فک شما انجام می‌دهد. گاهی برای بیرون آمدن آسان‌تر دندان از فک شما، نیاز است تا پزشک آن را بشکند.
بخیه زدن زخم
پس از بیرون آوردن دندان از بافت لثه، زخم بخیه می‌خورد. البته در بسیاری موارد، جراحی دندان عقل نیازی به بخیه زدن ندارد. در این‌طور موارد، زخمی شبیه به زخم کشیدن دندان‌های دیگر بر جای می‌ماند.
عوارض جراحی دندان عقل چیست؟
جراحی دندان‌های عقل عوارضی معمول دارد که بد نیست آنها را بدانید. البته در مواردی نیز ممکن است عوارض خاص و غیرمعمولی برای برخی افراد پیش بیاید.
از نمونه عوارض معمول جراحی دندان‌های عقل باید به موارد مختلفی اشاره کنیم:
- خون‌ریزی
- درد
- ورم کردن فک در بخش دندان کشیده‌شده
- خشک شدن لب‌ها
- ورم صورت
- کبودی
از عوارض غیرمعمول جراحی دندان عقل هم باید به موارد مختلفی اشاره کنیم:
- عفونت
- آسیب به فک یا دندان‌های دیگر
- دردهای شدید ناشی از عفونت حفره دندانی
- بی‌حسی لب پایین یا زبان
- گرفتگی و خشکی فک
بهترین زمان برای جراحی دندان عقل
آغاز مشکلات در رشد دندان عقل، و تشخیص راهکار جراحی به‌عنوان بهترین درمان آن، زمان مناسبی برای جراحی دندان‌های عقل است. سن رشد دندان‌های عقل در افراد مختلف با هم فرق می‌کند. اما هرچقدر سن شما کمتر باشد، زمان بهتری برای جراحی یا کشیدن دندان‌های عقل شما است. ماندن دندان‌های آسیب‌رسان در فک شما باعث آسیب به استخوان‌های فک، سینوس‌ها و دندان‌های دیگر شما می‌شود.
مراقبت‌های پس از جراحی دندان عقل چگونه است؟
پس از جراحی هر دندان عقل لازم است تا مراقبت‌های خاصی از آن داشته باشید:
گاز استریلِ روی محل جراحی را با دندان‌های خود بر روی زخم نگه دارید، تا خون‌ریزی آن متوقف شود. در صورت نیاز، هر بیست دقیقه یک‌بار گاز استریل را عوض کنید. توجه داشته باشید که داشتن خون‌ریزی تا شش ساعت پس از جراحی، طبیعی است. البته ممکن است تا 24 ساعت اولیه هم زخم شما خون‌ریزی خفیفی داشته باشد.
- در صورت تجویز مسکن، پیش از شروع درد، خوردن آن را آغاز کنید
- آب دهان خود را مانند قبل قورت دهید
- بهتر است تا دو سه ساعت از صحبت کردن بپرهیزید
- از کیسه یخ برای کمپرس محل زخم استفاده کنید
- در صورت داشتن ورم، از حوله گرم استفاده کنید
- در 24 ساعت ابتدایی، از شست‌وشوی دهان خود خودداری کنید
- پس از 24 ساعت از جراحی دندان عقل، دهان خود را با آب‌نمک ولرم شست‌وشو دهید
- از خوردن مایعات با نی خودداری کنید. این کار باعث خون‌ریزی بیشتر زخم شما می‌شود
- از خوردن غذاها و نوشیدنی‌های داغ خودداری کنید
- در دوازده ساعت ابتدایی پس از جراحی دندان‌های عقل، خوراکی‌های مایع و سرد میل کنید
سخن پایانی
جراحی دندان‌های عقل در بسیاری موارد، بهترین راه برای حفظ سلامت فک و دندان‌های شما است. توجه داشته باشید که دندان‌های نهفته عقل که امکان بیرون آمدن و رشد ندارند، می‌توانند باعث پدید آمدن بیماری‌های دیگری شوند. بیماری‌هایی مانند رشد کیست و تومور در اطراف دندان نهفته که درمان را وارد مراحل دیگری می‌کند. در چنین مواردی، حتی جراحی دندان هم دیگر کارساز نیست و روند درمانی سخت‌تر و پیچیده‌تر می‌شود. بهترین کار برای شما که رشد دندان عقلتان با مشکل روبه‌رو است، مراجعه به کلینیک دندان‌پزشکی و جراحی دندان عقل است.
